คำขวัญ วันงดสูบบุหรี่โลก ปี พ.ศ. 2567
ร่วมปกป้องเด็กและเยาวชนจากบุหรี่ไฟฟ้า
31 พฤษภาคม ของทุกปี เป็น วันงดสูบบุหรี่โลก องค์การอนามัยโลก (WHO) กำหนดขึ้นเพื่อรณรงค์ให้ผู้คนทั่วโลกตระหนักถึงอันตรายจากการสูบบุหรี่ และร่วมมือกันลดจำนวนผู้สูบลง
ในปี 2567 นี้ องค์การอนามัยโลกให้ความสำคัญกับ อันตรายจากบุหรี่ไฟฟ้า โดยใช้คำขวัญว่า “ร่วมปกป้องเด็กและเยาวชนจากบุหรี่ไฟฟ้า” เพื่อเน้นย้ำว่า อันตรายร้ายแรงของบุหรี่ไฟฟ้าต่อเด็กและเยาวชน ซึ่งมีความเสี่ยงต่อสุขภาพมากกว่าผู้ใหญ่
เหตุผลที่เด็กและเยาวชนมีความเสี่ยงต่อบุหรี่ไฟฟ้ามากกว่าผู้ใหญ่ :
- สมองยังพัฒนาไม่สมบูรณ์ : นิโคตินในบุหรี่ไฟฟ้าส่งผลต่อพัฒนาการของสมอง เพิ่มความเสี่ยงต่อปัญหาการเรียนรู้ ความจำ และอารมณ์ ในวัยรุ่น สมองยังอยู่ในช่วงพัฒนาการ การได้รับนิโคตินส่งผลกระทบรุนแรงกว่าผู้ใหญ่ อาจส่งผลต่อการควบคุมอารมณ์ สมาธิ และการตัดสินใจ
- ระบบภูมิคุ้มกันอ่อนแอ : เด็กและเยาวชนมีระบบภูมิคุ้มกันที่อ่อนแอ เสี่ยงต่อการติดเชื้อโรคจากสารเคมีในบุหรี่ไฟฟ้า สารเคมีต่างๆ เช่น ฟอร์มาลดีไฮด์ โลหะหนัก สารระเหย ล้วนเป็นอันตรายต่อระบบทางเดินหายใจ ปอด หัวใจ และเพิ่มความเสี่ยงต่อการติดเชื้อ
- การโฆษณาและการตลาด : บริษัทผลิตภัณฑ์ยาสูบมักมุ่งเป้าไปที่กลุ่มวัยรุ่น ใช้กลยุทธ์การโฆษณาที่ดึงดูดใจ ออกแบบผลิตภัณฑ์ให้มีสีสัน มีกลิ่น และรสชาติหวาน ทำให้เข้าใจผิดว่าบุหรี่ไฟฟ้าปลอดภัย ไม่เหม็นเหมือนบุหรี่ธรรมดา แต่ในความเป็นจริง บุหรี่ไฟฟ้ายังคงมีสารเคมีอันตราย
ผลกระทบของบุหรี่ไฟฟ้าต่อเด็กและเยาวชน :
- สารเสพติด : นิโคตินในบุหรี่ไฟฟ้าเป็นสารเสพติด เด็กและเยาวชนมีโอกาสสูงที่จะติดบุหรี่ไฟฟ้าและบุหรี่แบบปกติในอนาคต การติดนิโคตินส่งผลต่อพัฒนาการของสมอง ทำให้เกิดอาการอยากสาร เมื่อไม่ได้รับนิโคติน อาจมีอาการหงุดหงิด สั่น กระวนกระวาย
- โรคปอดอักเสบเฉียบพลัน : (EVALI) โรคปอดอักเสบรุนแรงที่สัมพันธ์กับการสูบบุหรี่ไฟฟ้า พบในเด็กและเยาวชนหลายราย อาการของโรค เช่น ไอ หายใจติดขัด เจ็บหน้าอก อ่อนเพลีย ในบางรายอาจรุนแรงถึงขั้นเสียชีวิต
- ปัญหาทางเดินหายใจ : ไอเรื้อรัง หลอดลมอักเสบ หอบหืด สารเคมีในบุหรี่ไฟฟ้าไปทำลายเยื่อบุทางเดินหายใจ ทำให้เกิดการระคายเคือง ไอ และหายใจลำบาก
- ปัญหาหัวใจ : หัวใจเต้นผิดจังหวะ ความดันโลหิตสูง นิโคตินส่งผลต่อระบบประสาท กระตุ้นให้หัวใจเต้นเร็ว และเพิ่มความดันโลหิต เพิ่มความเสี่ยงต่อโรคหัวใจ
- ปัญหาสมอง : ปัญหาการเรียนรู้ ความจำ อารมณ์ สมาธิ นิโคตินรบกวนการทำงานของสมอง ส่งผลต่อการเรียนรู้ ความจำ สมาธิ และการควบคุมอารมณ์
การปกป้องเด็กและเยาวชนจากบุหรี่ไฟฟ้า :
- ห้ามขายบุหรี่ไฟฟ้าให้เด็กและเยาวชน : บังคับใช้กฎหมายอย่างเคร่งครัด ลงโทษผู้ขายอย่างรุนแรง
- รณรงค์ให้ความรู้ : ให้ข้อมูลที่ถูกต้องเกี่ยวกับอันตรายของบุหรี่ไฟฟ้า โดยเฉพาะในกลุ่มเด็กและเยาวชน
- สนับสนุนให้เลิกสูบ : มีหน่วยงานที่พร้อมให้คำปรึกษาและสนับสนุนเด็กและเยาวชนที่ต้องการเลิกสูบบุหรี่ไฟฟ้า
- สร้างบรรยากาศสังคมที่ปลอดบุหรี่ไฟฟ้า : ไม่สูบบุหรี่ไฟฟ้าในสถานที่สาธารณะ ไม่สนับสนุนการโฆษณาบุหรี่ไฟฟ้า
บุหรี่ไฟฟ้า แม้จะไม่มีควันบุหรี่ แต่ยังคงมีสารเคมีอันตรายจำนวนมาก นิโคติน สารเสพติดที่พบในบุหรี่ไฟฟ้า ส่งผลต่อสมอง หัวใจ และระบบหลอดเลือด สารเคมีอื่นๆ เช่น ฟอร์มาลดีไฮด์ โลหะหนัก สารระเหย ล้วนเป็นอันตรายต่อระบบทางเดินหายใจ ปอด หัวใจ สมอง และเพิ่มความเสี่ยงต่อโรคมะเร็ง
วันงดสูบบุหรี่โลก : บุหรี่ไฟฟ้า เทรนด์อันตรายที่ไม่ควรมองข้าม
ในช่วงหลายปีที่ผ่านมา บุหรี่ไฟฟ้ากลายเป็นที่นิยมอย่างแพร่หลาย โดยเฉพาะในกลุ่มวัยรุ่น เข้าใจผิดว่าเป็นทางเลือกที่ปลอดภัยกว่าบุหรี่แบบปกติ แต่แท้จริงแล้ว บุหรี่ไฟฟ้าแฝงอันตรายต่อสุขภาพ ไม่ต่างจากบุหรี่ธรรมดา และยังอาจร้ายแรงกว่าในบางกรณีอีกด้วย
อันตรายจากบุหรี่ไฟฟ้า :
- สารเคมีอันตราย : บุหรี่ไฟฟ้าประกอบไปด้วยสารเคมีหลายชนิด เช่น นิโคติน สารระเหย โลหะหนัก สารกลุ่มฟอร์มัลดีไฮด์ สารเหล่านี้ล้วนส่งผลเสียต่อระบบทางเดินหายใจ ปอด หัวใจ สมอง และเพิ่มความเสี่ยงต่อโรคมะเร็ง
- โรคปอดอักเสบเฉียบพลัน : (EVALI) เป็นโรคปอดอักเสบรุนแรงที่สัมพันธ์กับการสูบบุหรี่ไฟฟ้า พบผู้ป่วยหลายรายเสียชีวิต โดยเฉพาะในกลุ่มวัยรุ่น
- หัวใจเต้นผิดจังหวะ : การสูบบุหรี่ไฟฟ้าเพิ่มความเสี่ยงต่อภาวะหัวใจเต้นผิดจังหวะ ซึ่งอาจนำไปสู่ภาวะหัวใจล้มเหลวเฉียบพลัน
- สมองเสื่อม : นิโคตินในบุหรี่ไฟฟ้าส่งผลต่อพัฒนาการของสมอง โดยเฉพาะในวัยรุ่น เพิ่มความเสี่ยงต่อปัญหาการเรียนรู้ ความจำ และอารมณ์
- การเสพติด : นิโคตินในบุหรี่ไฟฟ้าเป็นสารเสพติด ผู้สูบมีโอกาสสูงที่จะติดบุหรี่ไฟฟ้าและบุหรี่แบบปกติในอนาคต
ผลกระทบต่อผู้รอบข้างจากบุหรี่ไฟฟ้า :
- ไอระเหยของบุหรี่ไฟฟ้า : แม้จะมีปริมาณน้อยกว่าควันบุหรี่ทั่วไป แต่ยังคงมีสารเคมีอันตรายหลายชนิด เช่น นิโคติน สารระเหย โลหะหนัก สารกลุ่มฟอร์มัลดีไฮด์ ซึ่งส่งผลเสียต่อระบบทางเดินหายใจ ปอด หัวใจ สมอง และเพิ่มความเสี่ยงต่อโรคมะเร็ง โดยเฉพาะเด็กและผู้ที่มีปัญหาสุขภาพ มีความเสี่ยงสูงที่จะได้รับผลกระทบรุนแรง ดังนี้
- เด็ก : ระบบภูมิคุ้มกันของเด็กยังพัฒนาไม่สมบูรณ์ ไวต่อสารเคมี การสัมผัสกับไอระเหยของบุหรี่ไฟฟ้าเป็นประจำ ส่งผลต่อระบบทางเดินหายใจ ปอด อาจเกิดโรคหลอดลมอักเสบ หอบหืด หรือปอดอักเสบเฉียบพลัน (EVALI) รุนแรงถึงขั้นเสียชีวิต
- ผู้ที่มีปัญหาสุขภาพ : ผู้ที่มีโรคทางเดินหายใจ โรคหัวใจ หรือโรคมะเร็ง มีความเสี่ยงสูงที่จะได้รับผลกระทบรุนแรงจากสารเคมีในไอระเหยของบุหรี่ไฟฟ้า อาจทำให้โรคกำเริบ หายใจลำบาก หัวใจเต้นผิดจังหวะ หรือมะเร็งลุกลาม
- ควันบุหรี่มือสองจากบุหรี่ไฟฟ้า : แม้จะมีปริมาณน้อยกว่าควันบุหรี่ทั่วไป แต่ยังคงมีสารเคมีอันตรายหลายชนิด เช่นเดียวกับไอระเหยของบุหรี่ไฟฟ้า ส่งผลต่อสุขภาพของผู้ที่อยู่รอบข้าง ดังนี้
- เด็กและผู้หญิงตั้งครรภ์ : มีความเสี่ยงสูงที่จะได้รับผลกระทบรุนแรง อาจเกิดปัญหาพัฒนาการล่าช้า ปัญหาระบบทางเดินหายใจ หรือเด็กคลอดก่อนกำหนด
- ผู้ที่มีปัญหาสุขภาพ : ผู้ที่มีโรคทางเดินหายใจ โรคหัวใจ หรือโรคมะเร็ง มีความเสี่ยงสูงที่จะได้รับผลกระทบรุนแรง อาจทำให้โรคกำเริบ หายใจลำบาก หัวใจเต้นผิดจังหวะ หรือมะเร็งลุกลาม
การป้องกันผลกระทบต่อผู้รอบข้างจากบุหรี่ไฟฟ้า :
- เลิกสูบบุหรี่ไฟฟ้า : วิธีที่ดีที่สุดในการป้องกันผู้อื่น คือการเลิกสูบบุหรี่ไฟฟ้า
- หลีกเลี่ยงการสูบบุหรี่ไฟฟ้าในสถานที่สาธารณะ : ควรสูบบุหรี่ไฟฟ้าในที่โล่ง อากาศถ่ายเทสะดวก ห่างไกลจากผู้คน
- แจ้งให้ผู้อื่นทราบ : แจ้งให้คนรอบข้างทราบว่ากำลังสูบบุหรี่ไฟฟ้า เพื่อป้องกันไม่ให้ผู้อื่นได้รับอันตราย
- สนับสนุนให้เลิกสูบ : ให้กำลังใจ สนับสนุน และหาข้อมูลเกี่ยวกับวิธีเลิกสูบบุหรี่ไฟฟ้า
- ร่วมรณรงค์ให้สังคมปลอดบุหรี่ไฟฟ้า เพื่อสุขภาพที่ดีของทุกคน ห้ามขาย ห้ามสูบ ห้ามโฆษณา บุหรี่ไฟฟ้า
การเลิกสูบบุหรี่ไฟฟ้า :
- หยุดสูบ: ขั้นตอนแรกที่สำคัญที่สุดคือการหยุดสูบบุหรี่ไฟฟ้าโดยทันที
- ขอความช่วยเหลือ: มีหลายหน่วยงานที่พร้อมให้คำปรึกษาและสนับสนุนการเลิกสูบ เช่น สายด่วนเลิกบุหรี่ 1613 คลินิกเลิกบุหรี่โรงพยาบาล เว็บไซต์ Quitline
- เปลี่ยนพฤติกรรม: หากิจกรรมอื่นๆ ทดแทนการสูบบุหรี่ไฟฟ้า เช่น ออกกำลังกาย ฝึกสมาธิ ใช้เวลากับครอบครัว
บุหรี่ไฟฟ้าไม่ใช่ทางเลือกที่ปลอดภัย การเลิกสูบบุหรี่ไฟฟ้า เป็นวิธีที่ดีที่สุดในการป้องกันอันตรายต่อสุขภาพ ทั้งของตัวเองและผู้อื่น ร่วมรณรงค์ให้สังคมปลอดบุหรี่ไฟฟ้า เพื่อสุขภาพที่ดีของทุกคน
การเลิกสูบบุหรี่ เป็นวิธีที่ดีที่สุดในการป้องกันอันตรายต่อสุขภาพ ทั้งจากตัวเองและผู้อื่น มีหลายหน่วยงานที่พร้อมให้คำปรึกษาและสนับสนุนการเลิกสูบ เช่น สายด่วนเลิกบุหรี่ 1613 คลินิกเลิกบุหรี่โรงพยาบาล เว็บไซต์ Quitline
ร่วมรณรงค์วันงดสูบบุหรี่โลก โดย เลิกสูบบุหรี่ และ ห้ามสูบบุหรี่ไฟฟ้า เพื่อสุขภาพที่ดีของตัวเอง ครอบครัว และสังคม
บุหรี่ไม่ใช่แค่ควัน แต่คืออันตราย เลิกสูบแล้วปลอดภัย เริ่มได้ตั้งแต่วันนี้ วันงดสูบบุหรี่
แหล่งข้อมูล :